We staan aan het einde van de klassieke Belgische bouwsector. Bedrijven die actief zijn binnen de bouwsector worden al enige tijd geconfronteerd met een verzameling aan uitdagingen. Ze hebben een diverse aard maar hebben ook een invloed op elkaar. Denk maar aan het tekort aan arbeidskrachten en vakmensen, evolutie in technologie en techniek zoals o.a. BIM, de organisatie van het bouwproces, nieuwe manieren van samenwerken, het doorgeven van kennis en het steeds groeiende belang van duurzaamheid. Dit zorgt ervoor dat deze bedrijven hun proces grondig moeten evalueren, bijstellen en gedeeltelijk of geheel herdenken. De bedrijven die hierin slagen zullen de winnaars van morgen zijn. In tegendeel zullen degenen die vasthouden aan het verleden het steeds moeilijker krijgen om nog meerwaarde te leveren op de toekomstige bouwmarkt. 

Tekort aan arbeidskrachten

Het is geen geheim dat er al een geruime tijd minder bouwarbeiders zijn. Bovendien is de verhouding tussen gekwalificeerde vakmensen en helpers die nog begeleiding nodig hebben om volwaardig zelfstandig te werken niet goed genoeg. Bovendien zijn de hogere profielen ook schaars. Zo kan het wegvallen van werkvoorbereiders, projectleiders en projectmanagers om lopende projecten verregaande gevolgen hebben. De oplossingen hiervoor zijn divers. Ook geloven we dat het zeker geen kwaad kan om in meerdere oplossingen tegelijk te investeren, zolang dit goed overwogen is. Het doorgeven van kennis blijft voor vele organisaties moeilijk in de praktijk om te vormen. Omwille van een verscheidenheid aan redenen worden kennis en vaardigheden vaak te laat of soms zelfs niet doorgegeven tussen medewerkers. Een andere oplossing is om zelf sterk te voorzien in het stimuleren van kennis en vaardigheden. Zelf de opleiding van nieuwe werknemers vormgeven. De medewerkers die deze opleidingen moeten voorzien ook coachen om hierin uit te blinken. 

Kort samengevat komt het erop neer dat er zowel voor trainee als trainer voldoende tools alsook opvolging worden voorzien. Hire for attitude train for skills is de visie die ervoor zorgt dat de bedrijven die dit principe toepassen nooit een tekort aan talentvolle medewerkers hebben. Een andere oplossing die vele organisaties aangrijpen is het tot stand brengen van joint ventures en andere samenwerkingsverhoudingen waarbij de hoofdaannemer vaker en meer onderaannemers alsook freelancers betrekt. 

Organisatie van het bouwproces

Vroeger had een aannemingsbedrijf vaak letterlijk alle expertise aan boord om een totaalpakket aan te bieden. Vandaag is dit nog zelden. Om een totaalpakket te kunnen blijven garanderen zijn veel aannemers zonder zelfs te zeggen de meesten de dag van vandaag genoodzaakt om een verscheidenheid aan techniek uit te besteden aan onderaannemers. Verschillende bedrijven gespecialiseerd in verschillende niches van het bouwproces werken met elkaar samen om een bouwproject tot stand te brengen. De verantwoordelijkheid binnen deze projecten ligt vaak ongelijk verdeeld. Ook zien de verschillende partijen voordeel om met elkaar samen te werken. Uiteraard is de samenwerking tussen aannemer en onderaannemer een eeuwenoud principe maar waar we vooral op doelen is het feit dat deze verschillende partijen in de toekomst vroeger rond de tafel zullen gaan zitten. Alle partijen zullen sterker betrokken worden. Niet enkel de verhouding tussen aannemer en onderaannemer of de manier van samenwerken zal een belangrijke verandering doormaken, ook zullen bepaalde functies een nieuw karakter krijgen en anderen dan weer wegvallen. 

Winnende organisaties passen zich goed aan. Sommigen slagen er zelfs in uitdagingen om te zetten in opportuniteiten. Daarom is het belangrijk dat HR en Uitvoering de krachten bundelen en samen rond de tafel gaan zitten om oplossingen te bedenken in de vorm van het veranderen en laten evolueren van functies met als gevolg de optimalisatie van de gehele werking van de organisatie. 

Vooruitgang van techniek en technologie

Naast de opmars van engineering binnen de bouwsector ( sterke voorbereiding en uitvoering via prefab elementen en modulaire bouwen) zal Building Information Modelling de toekomstige bouwmarkt sterk beïnvloeden. Het is een gegeven dat de totale integratie ten goede komt. We ontkennen niet dat er vandaag al sterk op BIM ingezet wordt door vele bedrijven maar de klassieke spelers lanceren vandaag hun eerste projecten in BIM. Bij vele bedrijven staat het op de planning om BIM in de toekomst te integreren. De mogelijkheden die BIM met zich meebrengt zorgen ervoor dat een bouwbedrijf future proof kan zijn. BIM genereert een uniform digitaal plan. In dit plan zitten alle plannen van de verschillende partijen die aan het project gaan werken. Dit zorgt er niet alleen voor dat verschillende bouwpartijen vroeger met elkaar in dialoog gaan en op deze manier beter samenwerken. Het zorgt er uiteindelijk voor dat de effectieve uitvoering zeer dicht bij de geschatte planning ligt. BIM is een zeer technische toepassing. 

Toch zijn de organisatorische en menselijke mogelijkheden die eruit voortkomen ongelooflijk. Samenwerken is het moto. Bouwheer, architect aannemer en verschillende onderaannemers in verscheiden niches kunnen in een digitaal plan met elkaar samenwerken. Niet enkel een geweldige tool op de techniciteit en de mogelijkheden en organisatie van het bouwproces te optimaliseren maar alsook een geweldige toepassing voor een van de hierboven genoemde oplossingen voor het arbeidstekort. Samenwerken. 

Duurzaamheid van onze maatschappij

Bouwbedrijven hebben alsook een maatschappelijke verantwoordelijkheid die ze moeten vervullen. Of het nu residentiële, industriële, openbare of utiliteitsgebouwen zijn; aannemers hebben een hele verzameling normeringen en wetgevingen die ze moeten volgen. Enerzijds hebben gebouwen een ecologische impact waarbij een goed beheer van het milieu is belangrijk is. De milieu-impact moet dus laag blijven. Anderzijds heeft bouwen een sociale dimensie. Aangezien mensen een groot deel van hun tijd binnenshuis doorbrengen is het belangrijk dat een gebouw aan bepaalde normen voldoet. De levenskwaliteit en gezondheid van gebruikers staat hier centraal. Ten slotte is er nog de economische dimensie. Hier is het belangrijk dat er continue grondige analyse plaatvind waarbij men de mogelijkheden tot behoud en vernieuwing van verstedelijking gaat vrijwaren. Kortom, duurzaamheid is de essentie. 

Conclusie

Onze wereld is continue in verandering. En ook de bouwsector wordt zoals alle andere sectoren geconfronteerd met verandering. Sommige uitdagingen worden gedeeld, anderen zijn dan weer zeer uniek. In ieder geval is het belangrijk dat bedrijven een flexibele houding aannemen in de richting van deze verandering. Wanneer er niet innovatief of creatief wordt omgesprongen zal schaarste op meerder vlakken binnen de organisatie realiteit worden. Gelukkig zal de flexibiliteit en weerbaarheid die bedrijven vandaag toepassen het succes van de toekomstige koers bepalen. Hier staan ze uiteraard niet alleen voor. 

Staat jouw onderneming ook voor de uitdagingen en opportuniteiten binnen de bouwsector?Heb jij vragen rond het einde van de Belgische sector? Dan kan je steeds vrijblijvend contact met ons opnemen. Wij maken graag tijd voor jou vrij.